Türkiye küresel ısınmanın etkilerini gerçek anlamda yaşamaya başladı.
Yağışın başkenti Rize’de tüm yurtta olduğu gibi kış kurallarının mevsim normallerinin dışında olması nedeniyle su sorunu baş gösterdi.
Rize Belediyesi tarafından dönem boyunca suyun kontrollü kullanımı için vatandaşlara uyarılarda bulunulurken, bazı ilçelere de arada su verilemedi ve kesintiler yaşandı.
Bu durumun önüne geçmek için projelerin üretildiği kentteki Çağrankaya Yaylası’na yapılacak ‘sel tuzağı göleti projesi’ için düğmeye basıldı.
Bölgede heyelan ve sel riskini önemli ölçüde azaltacak olan proje, yaz aylarında sık sık yaşanan su kesintilerinin de önüne geçecek. Önümüzdeki ay inşaatına başlanması beklenen proje ile 12 saatlik depolama sisteminin kat kat artması bekleniyor.
“Temmuz ve Ağustos aylarında su sıkıntısı yaşıyoruz”
Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, su kesintilerine son verme çalışmaları çerçevesinde Çağrankaya Yaylası’na yapılacak göletin sorunun önlenmesine büyük katkı sağlayacağının altını çizdi. “Son 10 yıldır ocak, şubat, yaz aylarında da temmuz ve ağustos aylarında su sıkıntısı yaşıyoruz. Özellikle Rize’nin Doğu ve Batı aksında depoların beslediği yüksek mahallelerde su kesintisi yapmak durumunda kalıyoruz. İnsanların tükettiği su miktarı her yıl artmaktadır. Hem nüfusumuz hem de tüketilen su miktarı artıyor.
Öte yandan, kaynaklarımız sabittir. 25 yıl önce Çağrankaya Yaylası’na arıtma tesisi kurarak o vadiden gelen suyu bütün bu coğrafyaya, 200 bin nüfusa ulaştırıyoruz. Ancak önceki yıllarda kar yağmaması veya ekim, kasım ve aralık aylarında yağışların az olması nedeniyle su kesintileri yaşıyorduk.
İki yıl önce Devlet Su İşleri (DSİ) ile birlikte incelemelerimizi yürüttük ve Çağrankaya yaylamıza ‘gölet yapalım’ denildi ve gövde yüksekliği 45 metre olan büyük bir gölet yapılacak. Ocak, şubat, temmuz ve ağustos aylarında su veremediğimiz mahallelere bu göletle destek olacağız” dedi.terimleri kullandı.
“Nüfus artıyor, yağışlı gün sayısı azalıyor”
Nüfus arttıkça tüketilen su miktarının arttığına işaret eden Lider Metin, aynı zamanda yağışlı gün sayısının azalması nedeniyle su kaynaklarında azalma olduğunu söyledi.
Metin “2009 yılında sisteme saatte 2 bin 800 metreküp su veriyorduk ve bu bölgede su sorunu yoktu. Şu anda geldiğimiz noktada 2022 yılı ortalamasında 3 bin 400 metreküp su veriyoruz. Ancak 11’inci ayda, 12’nci ayda ve özellikle Şubat başından bu yana geçen 15 günde bu 3. bin 400 metreküp su 2 bin metreküpe düştü.
Yani yüzde 30-40 su kesiliyor, az geliyor. Ülke genelinde ‘Rize’de hep yağmur yağar, yağmur yağar, sel felakettir, neden sular kesilir’ şeklinde bir yanılgı var. Eskiden yağmur suları mevsimsel anlamda daha uzun günleri de içinde barındırırdı.
Yani 365 günde 220 gün yağış olurmuş ama son yıllarda yıllık yağış ortalaması 2 bin 2 bin 400 ama artık yağışlar yerel. Bir bölgede şiddetli yağmur yağıyor.
Yağışlı gün sayısı da azaldı. 365 günde 180’lere, 190’lara indik. Böyle olunca da sadece kısa süreli şiddetli yağışlı afetler yaşıyoruz ama uzun bir güne yayılmadığı sürece bu dönemlerde su sıkıntısı yaşıyoruz.söz konusu.
“Bütün ilçelerin su akslarındaki boruları yenilemesi gerekiyor”
Rize Belediyesi’nin depolarda yaptığı optimizasyonun yanı sıra ilçe belediyelerinin de su aksındaki depo ve hatlarını yenilemesi gerektiğini hatırlatan Metin. “Bütün ilçelerimizin depolarını yenilemesi gerekiyor. Özellikle Andon Suyu’ndan yararlanan tüm ilçelerin su akslarındaki boruları yenilemesi gerekiyor. Önemli kayıp kişilerle ilgileniyoruz. Tüm bu önlemler alındıktan sonra her şeyin fazlası israfmış gibi önlemler almalıyız.
Ülkemiz su kaynakları bol olan bir ülke değildir. Ülke olarak burada da tedbirler alınıyor ama son yıllarda sözünü ettiğimiz küresel ısınma ve iklim değişikliği ile birlikte Rize’de de bu sıkıntıları yaşıyoruz.
Son 30-40 yıla hakim olduğumuzda son 5-10 yılda hem dünyada hem de ilimizde güneşli gün sayısının arttığını, yağışlı gün sayısının azaldığını ve yağışların düştüğünü görebiliriz. sıradan bir yağmurdan ziyade daha yerel, kısa bir zaman diliminde ve makul bir bölgede yağmur yağmasına neden oldu.dedi.
